Yas Süreci: Kayıptan Sonra Hayatı Yeniden Kurmak

Yas, bir sevilenin kaybına verilen doğal ve evrensel bir duygusal tepkidir. Her birey yas sürecini farklı şekilde yaşar; bazıları yoğun acı hissederken, bazıları donukluk ya da inkâr gibi tepkiler gösterebilir. Yas yalnızca ölümle sınırlı değildir; boşanma, sağlık kaybı, göç, iş kaybı ya da hayal kırıklıkları da yas sürecini tetikleyebilir.

Kübler-Ross’un (1969) modeline göre yas süreci; inkâr, öfke, pazarlık, depresyon ve kabullenme olmak üzere beş aşamada ilerleyebilir. Ancak bu aşamalar her bireyde aynı sırayla ya da aynı yoğunlukta yaşanmaz. Yas süreci doğrusal değil, döngüseldir; bazı günler iyi hissederken bazı günler yeniden derin bir acı hissedilebilir.

Terapi, bu süreçte bireyin duygularını anlamlandırmasına, yaşadığı kaybı sağlıklı bir şekilde işlemesine ve yaşamla yeniden bağ kurmasına destek olur. Özellikle bastırılan yas, ilerleyen dönemlerde psikolojik sorunlara yol açabilir. Yasla yüzleşmek, bir kaybın ardından hayatın yeniden şekillenmesine alan tanımaktır.

Kaynak: Kübler-Ross, E., & Kessler, D. (2005). On Grief and Grieving: Finding the Meaning of Grief Through the Five Stages of Loss. Scribner.